Piti (Azerbaycan)

Bugün annem bize bir Azerbaycan yemeği olan pitinin Nilgün versiyonunu yaptı :) Nohut, et, soğan ve patatesi düşük ısıda uzun bir süre pişirerek yapılan bu yemek, çatalla ezilebilecek yumuşaklıkta oluyor ve ufalanmış ekmek ile servis ediliyor.

Farklı yörelerde farklı şekilde pişirilen pitinin anlamı da "hem ıslak hem kuru yemek"miş. Genceliler pitiyi patates ile yaparken Şekililer kestane kullanıyorlarmış. Bir de Genceliler et suyunu ayırıp nohut ve etleri ezerek, Şekililer de güveçte piştiği şekilde servis ediyorlarmış.

Fırında 120 derecede 4 saat piştiler, ben de gelip gidip "pişti mi pişti mi?" diye bakındım :)

Güzel piti yapmak için Genceli Sevinç Hanım'dan şöyle püf noktaları öğrendik:
- Sadece yağlı koyun eti kullanın.
- Kısık ateşte uzun süre pişirin. (5-7 saat)
- Safran kullanın.

Aşağıdaki videonun ilk 2 dakikasında pitinin nasıl hazırlandığını, 12. dakikadan sonra da pişmiş halini görebilirsiniz.


İnternette bulduğumuz gerçek piti tarifi şöyle:

Malzemeler:
Kişi başına 150 g koyun eti, 20 g nohut, yarım kuru soğan, 150 g patates, 10 g kuru erik (zevke göre), 0.1 g safran veya 1 çay kaşığı sarıkök, karabiber ve tuz

Hazırlanışı:

Nohut 1 gece soğuk suda ıslatılır ve et doğranır. Hazırlanan et ve nohut tencereye koyulur ve üzerine kişi başına yarım litre olacak şekilde soğuk su koyulur. Tencere kısık ateşe koyularak bulyon kaynatılır. Bulyon kaynadıktan sonra içerisine doğranmış soğan koyulur. Biraz kaynadıktan sonra patates, yıkanmış erik kurusu ve tuz koyulur. Yemeğin hazır olmasına az kala baharat koyulur. Daha sonra ise 0.1 g safran 1 su bardağı suda ayrıca demlenir ve bir yemek kaşığı safran suyu yemeğe koyulur ve yemek hazır oluncaya kadar 4-5 saat çok kısık ateşte  pişirilir. Piti sofraya verilirken derin bir tabak veya kaselerde servis yapılır.

Piti aslında bu yemeğe özel, bir porsiyonluk ince uzun toprak kaplarda pişiriliyormuş; tadı asıl bu şekilde güzel olduğu için. Ancak biz toprak güveçlerimizi kullandık. Bir de orijinal tarifte et oranı çok daha fazla, annemin yaptığı pitide nohut daha boldu. Bu da bizim tarif, ya da "Piti a la Nilgün" :)

Malzemeler (kişi başına):
150 g koyun eti
50 g nohut
Yarım kuru soğan
150 g patates
10 g kuru erik (zevke göre)
0.1 g safran veya 1 çay kaşığı sarıkök
Karabiber ve tuz

Hazırlanışı:

• Nohutlar geceden ıslatılır.
• Çukur bir tencerede et, soğanla kavrulur, nohut eklenir. Bolca kaynar su eklenir ve kısık ateşte 2 saat pişirilir, 2 saatin sonunda baharatlar eklenir. Et suyu ayrılır.
• Soğan çok ince doğranır, güvecin alt kısmını kaplayacak şekilde yerleştirilir. 
• Elma dilimleri şeklinde iri doğranmış patates, soğanların üzerine, gene güvecin dibini kaplayacak şekilde yerleştirilir. 
• Nohutla pişmiş et, bunların üzerine dökülür. Güvecin üstüne yarım kaşık tereyağı (ya da Becel) eklenir (üstte kalan nohutların çıtır çıtır olması için). Üstünü kaplayacak şekilde, ayırdığınız et suyu eklenir. 
• Güveç 4 saat kadar, 120 derecelik fırına verilir (ısıyı alttan vererek – turbo kullanmayın, kurutur). Suyu çok çekilirse, ayırdığınız et suyundan üstüne gezdirerek eklenir.
• Bir kaba kuru ekmek parçaları konur, üstüne sıcak et suyu gezdirilir. Piti ile beraber servis yapılır.
• Piti servis yapıldıktan sonra, arzu edenler Gence Pitisi gibi çatalla ezerek yiyebilir.

Nuş olsun :)